انقلاب صنعتی دوم

این دوره از انقلاب صنعتی در بین سال های ۱۸۶۰ تا شروع جنگ جهانی اول رخ داد که چند مورد تحول مهم رخ داده در زمینه های مختلف صنعتی در این مقاله آورده شده است.

مورد اول، “پیشرفت فولاد”

این دوره از انقلاب صنعتی تحولاتی در صنایع فولاد دارد که موجب تغییرات قابل توجه در جهان شد؛ در این دوره تولید فولاد، آهن و فلزاتی مانند چدن و استیل با کارایی و ویژگی های بهبود یافته آغاز گردید که حاصل استفاده از تکنیک های جدید در ذوب و فراوری آهن بود و تاثیر بسیار زیادی در استفاده و همه گیری آن داشت. تولید فولاد با کارایی بهتر موجب شد سازه های فولادی بسیاری ساخته شوند. ساخت پل بروکلین در نیویورک و برج ایفل در پاریس از دستاورد های پیشرفت صنعت فلزات هستند‌. با بهبود فلزات و به وجود آمدن آلیاژ های جدید بود که آسمان خراش ها پا به میان گذاشتند و ساخته شدند. ساختمان فلت‌آیرن در نیویورک از اولین آسمان خراش های ساخته شده بود.

تاثیر پیشرفت فولاد بر راه آهن

تولید فلز با آلیاژ های بهتر و پیشرفت لوکوموتیو های بخار، این امکان را فراهم کرد تا لوکوموتیو هایی با قدرت هرچه بیشتر ساخته شوند، چرا که اکنون ریل ها که از آلیاژ های بهتری ساخته شده بودند، تحمل وزن بالای لوکوموتیو را داشتند؛ درحالی که پیش تر، ریل ها تحمل وزن پایینی داشتند و این موجب می‌شود ساخت لوکوموتیو های قدرتمند که سنگین بودند، محدود شود. همچنین پیش تر، ریل ها باید بصورت دوره ای تعویض می‌شدند، مثلا ریل هایی که دفعات بالایی قطار از روی آنها تردد می کرد باید هر شش ماه یکبار تعویض می‌شدند، ولی پس از بهبود فلز و فولاد، ریل ها دوام مادام العمر پیدا کردند حتی اگر روزانه ۷۰۰ قطار از روی آنها عبور می‌کرد.

مورد دوم، “پیشرفت راه‌آهن”

پیشرفت فولاد، اساس پیشرفت پرشتاب شبکه راه آهن را مهیا کرد و رفته رفته لوکوموتیو های پرقدرت تر و بهینه تر به وجود آمدند.

سال ها پیش که در آمریکا برای احداث راه آهن از شرق به غرب کشور دولت دو شرکت احداث راه آهن را بسیج کرده بود، در نهایت در سال ۱۸۶۹ ریل های ساخته شده دو شرکت به همدیگر رسیدند و با اتصال ان به هم، شرق و غرب کشور آمریکا از طریق راه آهن به هم متصل شد. با ساخت راه آهن جدید، حمل و نقل بسیار سرعت یافت و مسیر شش ماهه نیویورک به سانفرانسیسکو، در یک هفته طی می‌شد. پیدایش و رشد راه آهن موجب پیشرفت شهرها و آبادی های اطراف محور ریلی شد.

قبل از گسترش راه آهن، تولید کنندگان، محصولات زیادی داشتند که موفق به تولید آن شده بودند، ولی حمل و نقل آن و انتقال به بازار هدف در نکات دیگری از کشور یا جهان، امری غیر ممکن بود چرا که تنها روش ترابری اسب و کالسکه بود که حمل کالا های سنگین با آن ممکن نبود. اگرچه محصول نوآورانه ای تولید موفقی داشت، ولی فروش و توزیع آن به نقاط دور دیگر موفق نبود. ولی راه آهن موجب شد هر تولید کننده ای، محصول سبک یا سنگین اش را به هر جایی که راه آهن دارد بفرستد؛ و فروش و توزیع موفقی داشته باشد.

رشد راه آهن موجب شد هر محموله ای را بتوان به مراکز کشورها و دور از آب انتقال داد. انتقال نه تنها ممکن گشته بود، بله سریع تر و آسان تر شده بود. رشد راه آهن ایجاد کانال های جدید برای تجارت و گسترش بازار را در پی داشت.

مورد سوم، “الکتریسیته”  و “روش های ارتباطی جدید” 

پیش از این مردم شناختی نسبی از الکتریسیته داشتند و شاید آنرا به عنوان یک پدیده علمی و آزمایشگاهی میدانستند، ولی با اختراعات و اکتشافات دانشمندانی چون توماس ادیسون و نیکولا تسلا، برق تبدیل به ابزاری مهم و کاربردی در زندگی گردید و توانست زمینه تحولات پیش رو را فراهم کند.

پیش تر روشنایی در شب با چراغ های نفتی گازی مهیا می‌شد و روشنایی خیابان ها توسط لامپ های گازی انجام می‌شد که توسط لوله کشی زیر زمین به هر چراغ متصل بود و قبل از تاریکی توسط متصدی آن روشن می‌شد، ولی با به وجود آمدن الکتریسیته و اختراع لامپ های جدیدی همچون لامپ ادیسون، خانه ها، خیابان ها با نور لامپ برقی روشن شدند.

توسعه شبکه برق در شهر ها و همچنین به وجود آمدن و تکمیل موتور های برقی موجب شد ترامواهایی که در سطح شهر به کمک نیروی اسب تردد می‌کردند، از نیروی برق بهره ببرند. با همه گیری برق و الکتریسیته و افزایش روز افزون آن، کارخانه های تولید برق به وجود آمدند که بعد ها به نیروگاه ها توسعه یافتند.

با اختراع گرامافون توسط ادیسون اولین وسیله پخش صوت و موسیقی به وجود آمد،  گرامافون یا آوانگار ادیسون میتوانست صدا هارا از روی سیلندر ها مخصوصی که صدا ها روی آن ثبت شده بودند، پخش کند.

بعد ها گرامافون ها بجای سیلندر از دیسک ها بهره می‌بردند که مکانیزم کار یکسانی با سیلندر ها داشتند. ساخت گرامافون تاثیر بسزایی در پیشرفت صنعت موسیقی و تغییر شکل آن داشت، چرا که برای شنیدن موسیقی نیازی به حضور در سالن های اجتماعی و شرکت در کنسرت ها نبود.

اختراع تلگراف توسط اقای ساموئل مورس موجب شد مکاتبات و ارسال پیام بسیار آسان شود. با تلگراف، پیام های متنی در هرجایی که کابل های تلگراف باشد، منتقل میشد. همین امر تحول بزرگی در انتقال پیام در جهان به حساب می آمد.

در سال ۱۸۶۶ ارتباط میان قاره‌های آمریکا و اروپا با گذراندن کابلی از زیر اقیانوس اطلس ممکن گشت، در این دوره بود که گراهام بل، تلفن را اختراع کرد و انسان ها توانستند صدای یک دیگر را از کیلومترها بشنوند و صحبت کنند. اولین پیام صوتی با تلفن گراهام بل، وقتی منتقل شد که او به همراه همکارش در حال کار روی مدار تلفن بودند که ناگهان اسید باتری به پای او ریخت که او ناگهان فریاد زد و از همکارش درخواست کمک کرد، همکارش آقای واتسون، که در انتهای مدار صوتی حضور داشت، صدای او را از مدار تلفن شنید و اولین پیام صوتی اختراع آنها مخابره شد.

اختراع رادیو باعث شد ارتباط بی سیم شکل یابد؛ ارتباط تلگرافی بی سیم به وحود آمد که به کمک امواج رادیویی شکل میگرفت. انتقال پیام صوتی با گیرنده ها و فرستنده های رادیویی صورت میافت که موجب شد، اولین شکل از ارتباط همگانی صوتی را تعریف شود.

مورد سوم، “اتومبیل”

ساخت موتور های احتراق درونی که با بنزین کار می‌کردند در این دوره از تاریخ رخ داد، بدون اختراع این نوع موتور ها، ساخت و تولید اتومبیل ممکن نبود. 

اولین اتومبیل جهان توسط دایملر ساخته شد که اتومبیلی سه چرخه بود که چندان به خودرو های امروزی شبیه نبود.

آن زمان اتومبیل وسیله ای گران قیمت بود که  افراد ثروتمند قادر به استفاده آن بودند،  اما تحویل مهم ای که بر سبک زندگی مردم تاثیر بسیار گذاشت، تولید انبوه و خط تولید اتومبیل آقای هنری فورد بود

گرچه قبل از نوآورانی هنری فورد، اتومبیل اختراع شده بود، ولی چون وسیله ای گران قیمت بود و همه نمی‌توانستند از ان برخوردار شوند، همه گیر نشده بود و همه مردم اتومبیل سوار نمی شدند.

اما نوآوری هنری فورد موجب شد اتومبیل در تعداد بسیار بالاتری تولید گردد و هزینه تمام شده آنرا نیز بسیار کاهش یابد.

این عمل با نوآوری خط تولید انبوه ممکن گشت و که موجب شد اتومبیل تبدیل به وسیله ای همگانی شود و بسیاری از افراد جامعه قادر به خرید آن باشند.

این انقلاب صنعتی با اختراع برادران رایت پایان یافت و مهر اتمام کار را زد، آنها توانستند وسیله ای بسازند که نیروی موتور احتراقی موجب چرخش ملخ ها شود و می‌توانست پرواز کند، گرچه پیشتر وسیله پروازی وجود داشت ولی بصورت گلایدر بود و توانایی تولید نیرو از خود را نداشت.

انقلاب صنعتی دوم موجب شد پنجره های جدیدی از علم و فناوری بر روی مهندسی باز شود، اختراع برق و الکتریسیته شروع راه پیشرفت در زمینه های برقی بود که همچنان ادامه دارد. 

تغییر شکل حمل و نقل با اتومبیل و هواپیما زمینه پیشرفت بسیار را در صنعت خودرو سازی و هوانوردی مهیا کرد.

نویسنده : امیرحسین عباس زاده

نوشته مرتبط : انقلاب صنعتی اول